BEBEĞİN BESLENMESİ VE ANNE SÜTÜ

Anne sütünün önemi

Anne sütü doğanın annelere verdiği en anlamlı ve en güzel armağanlarından biridir. Bu mucizevi bileşim bebeğin ilk 6 ay tek başına tüm besin ögelerine olan gereksinimi karşılayan doğal bir besindir. Anne sütü alımı çocuğun diğer gerekli besinleri da alması şartı ile 2 yıla kadar devam edebilir

Doğumdan hemen sonra ilk beş gün içerisinde gelen ilk süt kolostrum (ağız sütü)’ dur. Rengi koyu sarıdır. Bileşimine ve özelliklerine bakıldığı zaman kolostrum (ağız sütü) bebek için büyük önem taşımaktadır.

Bu özellikler nelerdir?

• Enfeksiyonlara karşı koruyucu etkisi vardır.

• Protein içeriği yüksektir . arginin ve triptofan içerir.

• T ve B lenfositlerden zengindir

• Yağ içeriği olgun anne sütüne göre daha azdır..

• Allerjilerden koruyucu etkisi vardır.

• Bağırsağın olgunlaşmasını sağlar.

• A , D , B12 vitaminlerini içerir.

• Çinko bakımından zengindir.

• Sarılığın önlenmesinde yardımcıdır.

Anne sütünün içerdiği yağların inek sütü yağlarına göre sindirimi ve emilimi daha kolaydır.Yağlı süt bebekte doygunluk sağlayacaktır, bu nedenle emme süresinin uzun olması gerekir çünkü emme süresi uzadıkça bebeğin yağlı süte ulaşması sağlanacaktır.
Anne sütünün mineral içeriği annenin beslenmesi ile değişmez çünkü annenin depoları kullanılarak bu düzenleme sağlanır. Anne sütündeki kalsiyum ve demirin yoğunluğu inek sütüne karşın düşüktür fakat burada önemli bir nokta vardır ki anne sütündeki kalsiyum ve demir inek sütündekine göre daha çok emilmektedir.

Ayrıca inek sütünde bulunan bir protein alerjik etki göstermektedir anne sütünde böyle bir durum yoktur.

EMZİRMENİN YARARLARI NELERDİR?

• Doğum sonrası bazı annelerde psikolojik stres oluşabilmektedir. Bebeğini reddetme durumları gözlenebilir.Emzirme ile anne ile bebek arasındaki duygusal bağ artmaktadır.

• Anne sütü alan bebekler daha az ağlarlar.

• Emzirme anneyi over kanseri , göğüs kanseri , osteoporoz ve anemiye karşı korumaktadır.

• Kontaseptif (doğum kontrol) etkisi vardır.

• Anne sütü alan bebeklerde orta kulak iltihabı riski daha azdır.

• Anne sütünün steril olması ve ısı derecesi bakımından bebek için idealdir.

• Anne sütü alan bebeklerde tip 1 diyabet , koroner kalp hastalığı , çölyak hastalığı görülme riski daha azdır.

• Anne sütü alerjiye karşı da koruyucudur.

• Bebeğin çene ve diş gelişimine yardımcı olmaktadır.

DOĞRU EMZİRME POZİSYONU : Bebeğin ağzı tam olarak açık olmalıdır memenin kahverengi kısmı bebeğin ağız içinde olmalıdır, bebeğin çenesi memeye dayalı ve burnu nefes almak için serbest olmalıdır.

Bebek emerken meme ucunuzun tamamı ve aerolanın büyük kısmı, bebeğin ağzının içinde olmalıdır. Emme başladığında anne meme ucunda ağrı hissedebilir. Ancak emzirme süresi boyunca meme ucunun devamlı acıması bebğin memeyi doğru kavramadığını gösterir.Meme ucunda acı duyulmasının nedeni, bebeğin dilini memyerine meme ucuna karşı hareket etmesidir.Eğer bebek memeyi doğru olarak kavramışsa her emme işlemi sırasında çenesinin , bazen de kulaklarının hareket ettiği görülür. Bbek sürekli emmez. Bir süre kuvvetli emmip, kısa arrlıklarla dinlenerek ememyi sürdürür. Bu esnada siz de su içme ihtiyacı hissedersiniz, böyle hissettiğnizde anlayın ki bebek sizden süt alıyor. Emzirmeye başlarken kendinize de içecek hazırlayıp,yanınızda bulundurunuz.

Göğüs uçlarınızı yanlızca su ile temizleyin.Temizliği sadece ihtiyaç varsa yapın, sürekli silmek ykamak, kuru kalmayı engeller ve cildi bozar. Göğüs uçlarınızı sıkça açık bırakın. Hava ile temas edip kurumalarına imkan tanıyın.İhtiyaç duyduğunuzda , göğüs uçlarınızı onaran , yumuşatan,rahatlatıp koruyan bir göğüs ucu kremi kullanabilirsiniz.

Emerken şapırtı sesi duyulması yada yanaklarının içeri çekilmesi genellikle bebeğin yanlızca meme ucunu emdiğini ve ağızyla yeterince meme dokusunu kavramamış olduğunu gösterir.Eğer memeyi düzgün kavramışsa , emzirme ne kadar uzun sürerse sürsün mem ucu zedelenmez.

Bebk memeyi emerken, onu çekerek göğüsten almaya çalışamyın.Küçük parmağınızı ağzının kenarına koyarak dikkatini dğıtmaya çalışın,emmeyi bırakmıyorsa parmağınızı ağzının içine doğru itin ve dili ile vakum yapmasını engelleyin, emmeyi bırakacaktır.

EMZİRMEDE MEME İLE İLGİLİ SORUNLAR :

Birçok anne emzirme konusunda göğüslerinin şekli ile ilgili sıkıntı yaşar kaygı duyar. Özellikle küçük göğüslü anneler sütünün az geleceğine inanmaktadır.Halbuki sütün verimli gelmesi memenin büyük yada küçük olması ile alakalı değidir memedeki yağ dokusu sütün gelmesini belirler. Memenin küçük olması demek süt gelmeyeceği anlamını taşımaz.

Düz ve içe çökmüş olan memelerde emzirmeden önce mutlaka masaj ile meme ucunun çıkması sağlanmalıdır. Annelerimizde bazı kaygılar oluşmaktadır. Bu kaygıları. “ sütüm gelmiyor , bebeğim hep ağlıyor sütümle doymuyor , bebeğim sütümle kilo almıyor , bebeğim hep emmek istiyor doymuyor” gibi örneklendirebilirim.Emzirme süresince annenin öz güven kazanması çok önemlidir ve biraz önce saydığım kaygılar ile bu özgüvenini cok çabuk kaybedebilmektedir.Sonuçta bu kaygıları yenmek için kulaktan dolma yanlış bilgiler ile bebeğine gereksiz ve yapay besinleryedirebilmektedir.Oysa kendine güvenen bir anne emzirmeyi kolayca başaracağı gibi yanlış bilgilere ve yanlış inanışlara da karşıkoyabilmektedir.Bebeğine zarar vereceğini düşünme , kendisini yetersiz hissetme duygusu annenin kendine olan güvenini azaltacaktır bu durumlarda anneye destek olunmalıdır. Mutlaka anneyi dinlemeli onun duygularını anlamaya çalışmak gerekmektedir.Ve onun güvenini tekrar kazanmasına yardımcı olunmalıdır

Çalışan anneler kendi sütünü temiz ve steril bir biberona sağmalı dolapta 24 saat saklanabilen anne sütünü yinede bebeğine vermelidir. annenin çalışması emzirmeye engel teşkil etmemelidir.

EMZİRMEYİ ENGELLEYEN BEBEK HASTALIKLARI NELERDİR :

Yarık damak , yarık dudak , ağızda pamukçuk olması ,doğumda ağzında diş olan bebekler , fenilketonüri ,homosistinüri ,galaktozemi , Laktoz intörelansı

EMZİRMEYİ ENGELLEYEN ANNE HASTALIKLARI NELERDİR :

Kabakulak ,hepatit B ,AİDS , emziriken gebe kalma , meme abseleri ,tüberküloz.

ANNE SÜTÜ İLE BEBEĞE ZARARLI ETKENLER GEÇEBİLİR Mİ?
Malesef bazı durumlarda anne sütünden bebeğe zararlı maddeler geçiş yapar, peki bu hangi durumlarda ortaya çıkar bu maddeler nelerdir?

• HIV enfeksiyonu

• Aflatoksin (annenin küflü besinleri yemesi sonucu oluşur)

• Tarımsal ilaçlar (DDT..)

EMZİRMEDE NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

• Doğumdan hemen sonra emzirme başlanmalıdır ve yukarda bahsettiğim kolostrum ( ağız sütü) mutlaka bebeğe verilmelidir.

• Emzirmeden önce bebeğe su dahil hiçbir içecek verilmemelidir.

• Anne emzirme süresince mutlaka bol sıvı almalıdır.Anne çay ve kahve tüketiminden uzak durmalı sıvı alımını daha çok süt , ayran ,taze sıkılmış meyve suları , limonatadan sağlamalıdır.

• İlk 6 ay bebeğe mutlaka tek başına anne sütü verilmelidir. Ek besinlere 4 aydan önce ve 6 aydan sonra başlanmamalıdır.

• 6 ayından sonra bebeğe mutlaka ek besinler verilmelidir. Çünkü anne sütü 6 ay sonrası bebek için tek başına yeterli olmayacaktır. Fakat ek besın suresınce de emzırmeye devam edilmelidir. Bu nedenle iki yaşına kadar herhangi bir sorun olmadığı sürece emzirme bırakılmamalıdır.

• Emzirme süresince mutlaka anneye ruhsal yönden yardımcı olunmalıdır , annenin yeteri kadar dinlenmesi sağlanmalıdır. Anneye özgüven kazandırmak için destek olunmalıdır.(burada iş birazda babalara düşmektedir)

• Emzirme süresince mutlaka bebeğin büyümesi belirli periyotlarla izlenmelidir.

EK BESİNLERE GEÇİŞ :

İlk 6 ay tek başına anne sütü yeterli demiştik peki hangi ek besinlerle başlayacağız.
Bebeğin ayına ve alması gereken ek besinlere ilişkin sıralama yapacak olursak :
6. ayda : Yoğurt, Taze meyve suyu, Pekmez, Çeyrek yumurta sarısı, Sebze suları, Devam maması, İnek sütü
7. ayda : Tam yumurta sarısı, Pirinç unu, Bebe bisküvisi, Taze meyve suyu, Tavuk , balık eti, Sebze püreleri, İnek sütü , yoğurt, Pekmez, Devam maması
8.ayda : Süt , yoğurt, Tam yumurta, Pekmez, Kıymalı sebzeli ev yemekleri ( iyi ezilmiş), Peynir, Devam maması
12.ay : Tüm ev yemekleri, 500 ml süt veya yoğurt, Taze meyve suyu, Tavuk , balık , dana eti, Yumurta, Peynir, Pekmez, Devam maması
YOĞURT : İçerisindeki mayadan dolayı barsağı koruyu etkisi vardır ve bebeği enfeksiyonlara karşı korur. Ayrıca başlanılması gereken ilk ek besindir.

UNUTMAYIN Kİ : Bebeğiniz 1 yaşını doldurmadan ona sakatatlar ( karaciğer , böbrek , yürek ) tuz , bal vermeyiniz.